Άρτουρ Ρούντολφ Χαντς
| Άρτουρ Ρούντολφ Χαντς | |
|---|---|
 Ο Χαντς ως νέος διδακτορικός φοιτητής το 1879 στο Πανεπιστήμιο του Βύρτσμπουργκ | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Arthur Hantzsch (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 7 Μαρτίου 1857[1][2][3] Δρέσδη[4] |
| Θάνατος | 14 Μαρτίου 1935[1][4][2] Δρέσδη[4] |
| Κατοικία | Γερμανία |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γερμανία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γερμανικά[5] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Βύρτσμπουργκ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | χημικός διδάσκων πανεπιστημίου |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο της Λειψίας Πανεπιστήμιο του Βύρτσμπουργκ Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ζυρίχης |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Άρτουρ Ρούντολφ Χαντς (7 Μαρτίου 1857 - 14 Μαρτίου 1935) ήταν Γερμανός χημικός και καθηγητής στα πανεπιστήμια της Ζυρίχης, του Βύρτσμπουργκ και της Λειψίας.[6]
Πρώιμη ζωή και καριέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Άρτουρ Χαντς (Arthur Rudolf Hantzsch) γεννήθηκε στη Δρέσδη το 1857. Προέρχονταν από αστική οικογένεια και ο πατέρας του ήταν έμπορος.
Σπούδασε χημεία από το 1875 με καθηγητή τον Rudolf Schmitt στο Royal Saxon Polytechnic της Δρέσδης. Δεδομένου ότι τα Τεχνολογικά Πανεπιστήμια έλαβαν το δικαίωμα να απονέμουν διδακτορικά διπλώματα μόνο από το 1900, μετακινήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Βύρτσμπουργκ για ένα εξάμηνο. Εκεί, εκπόνησε τελικά τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο: Περί παραοξυφαινόλης και κάποιου παράγωγου αλδεϋδών υδροκινόνης και αλκοολών[7][8]. Το 1880 μετακόμισε στο Βερολίνο για λίγους μήνες για να εργαστεί με τον χημικό Άουγκουστ Βίλχελμ φον Χόφμαν[9].
Στη συνέχεια, το φθινόπωρο, αποδέχτηκε τη θέση βοηθού με τον καθηγητή Γκούσταβ Βίντεμαν στο Ινστιτούτο Φυσικοχημείας του Πανεπιστημίου της Λειψίας. Εκεί απέκτησε πολλαπλές γνώσεις για τις φυσικοχημικές μεθόδους και εκεί πραγματοποίησε την πρώτη του εναρκτήρια διάλεξη το 1882 με θέμα: Η σχέση μεταξύ φυσικών ιδιοτήτων και χημικής σύστασης . Το 1882 τελείωσε, για την υφηγεσία του, την διατριβή του που είχε σχέση με τη σύνθεση όμοιων με την πυριδίνη ενώσεων από ακετοξικό αιθέρα και αλδεΰδικό αμμώνιο[10] και έλαβε θέση λέκτορα.
Το 1885, το Ομοσπονδιακό Πολυτεχνείο της Ζυρίχηςτου πρότεινε να καταλάβει ως τακτικός καθηγητής την κενή πανεπιστημιακή έδρα -στη θέση του Βίκτορ Μάγιερ- όπου και δίδαξε μέχρι το 1893.
Το 1893 δέχτηκε πρόσκληση έδρας από το Πανεπιστήμιο του Βύρτσμπουργκ[11] για να διαδεχθεί το φημισμένο καθηγητή Έμιλ Φίσερ. Στο Βύρτσμπουργκ έκανε εκστρατεία για την ενίσχυση του γνωστικού πεδίου της φυσικοχημείας.
Εξαιτίας του ξαφνικού θανάτου του Γιοχάνες Βισλίκενους και της θερμής υποστήριξης του φημισμένου καθηγητή Βίλχελμ Όστβαλντ μπόρεσε να αναλάβει την έδρα της χημείας στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας το 1903. Εργάστηκε εκεί όλα τα χρόνια του και τελικά αποσύρθηκε το 1927, ενώ διατηρούσε τα καθήκοντά του μέχρι και το 1929.
Χημική έρευνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Χαντς έθεσε τα θεμέλια για τη σύνθεση ετεροκυκλικών ενώσεων αζώτου και για τη στερεοχημεία των αζωτούχων ενώσεων. Περαιτέρω τομείς της έρευνάς του υπήρξε η ηλεκτροχημεία και η φασματοσκοπία οργανικών ενώσεων.
Η σύνθεση διϋδροπυριδίνης Hantzsch που ανέπτυξε ο ίδιος -κατά την απόκτηση της υφηγεσίας του- φέρει το όνομά του. Με βάση την πυριδίνη, συνέθεσε θειαζόλη και τις ανάλογες ενώσεις της, ιμιδαζόλη, οξαζόλη, σελεναζόλη. Το 1890 ανέπτυξε στο εργαστήριό του τη σύνθεση πυρρολίου Hantzsch.
Το ίδιο το όνομά του, Hantzsch, είναι ένα από τα συνώνυμα του συστήματος Hantzsch-Widman, μια ονοματολογία που χρησιμοποιείται για την περιγραφή των ετεροκυκλικών χημικών ενώσεων.[12]
Με τον φοιτητή του, Άλφρεντ Βέρνερ, ερεύνησε την ισομέρεια των οξιμών και των διαζωτικών. Αυτή η έρευνα τον οδήγησε σε αντιπαράθεση με τον χημικό Eugen Bamberger. Ο Χαντς αυτό, πρώτος το είχε θεωρήσει, ως μια μορφή συν- αντι- ισομερισμού.
Στη συνέχεια όταν εκπόνησε έρευνες για τις νιτροενώσεις, όπως λ.χ. το φαινυλνιτρομεθάνιο[13], εισήγαγε τον όρο ψευδο-οξύ, με τον οποίο κατανοούσε μια ασθενώς όξινη ή ουδέτερη ένωση η οποία, μέσω της μοριακής μετατροπής, γίνεται ισχυρό οξύ (ένωση Aci). Κατά συνέπεια, εισήγαγε ψευδο-βάσεις και συναφείς ενώσεις βάσεων. Στην περίπτωση του φαινυλνιτρομεθανίου, αλλάζει αργά από την όξινη μορφή (κίτρινο) στην ψευδοόξινη μορφή (άχρωμο) σε όλο και πιο όξινο διάλυμα. Οι μορφές οξίνου ονομάζονται επίσης νιτρονικά οξέα.[14]
Από το 1906 ασχολήθηκε με τη σχέση μεταξύ χημικής δομής και χρώματος (στην περιοχή του υπεριώδους φωτός -UV-) και έφτασε κοντά στην ανάπτυξη της θεωρίας του συντονισμού (μεσομερία)[15], χωρίς να το επιτύχει. Μελέτησε επίσης τις σχετικές αντοχές των οξέων και διαπίστωσε ότι τα πιο αδύναμα οξέα δείχνουν πιο βασική συμπεριφορά από τα ισχυρότερα. Αυτό αναπτύχθηκε αργότερα στις έννοιες οξέος-βάσης του Γιοχάνες Νίκολαους Μπρόνστεντ.
Διακρίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Σχολή Χημείας και Ορυκτολογίας του Πανεπιστημίου της Λειψίας απονέμει κάθε χρόνο το βραβείο Arthur Hantzsch σε φοιτητές για τις εξαιρετικές ακαδημαϊκές επιδόσεις τους κατά το πρώτο έτος σπουδών. Μια αίθουσα διαλέξεων στο εν λόγω πανεπιστήμιο της Λειψίας φέρει το όνομά του, και δίπλα στην είσοδο, υπάρχει μια χάλκινη τιμητική πλάκα που δημιούργησε ο γλύπτης Άλφρεντ Τίελε το 1927 με το πορτρέτο του χημικού Άρτουρ Χαντς.
Έλαβε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα από το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης (TU Dresden) το 1926.[16]
Το 1887 εξελέγη μέλος της Γερμανικής Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών. Από το 1904 ήταν τακτικό μέλος της Σαξονικής Ακαδημίας Επιστημών. Το 1926 εξελέγη επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Γκέτινγκεν.[17]
Προσωπικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1904, ο Χαντς παντρεύτηκε την Καταρίνα Σίλινγκ[18], η οποία ήταν αδερφή του γνωστού αρχιτέκτονα της Δρέσδης, Ρούντολφ Σίλινγκ.
Διαβάστε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Burckhardt Helferich (1966), Hantzsch, Arthur, 7, Berlin: Duncker & Humblot, σελ. 641–642, (πλήρες κείμενο στο διαδίκτυο)
- Joachim Stocklöv: Arthur Hantzsch: Πρωτοπόρος της φυσικής οργανικής χημείας. Συμπεριλαμβανομένης της αλληλογραφίας μεταξύ του Arthur Hantzsch και του Wilhelm Ostwald από τα έτη 1887-1927. ERS-Verlag, 1997, ISBN 3-928577-30-1.
- Winfried R. Pötsch, Annelore Fischer, Wolfgang Müller: Lexicon of σημαντικών χημικών. Harri Deutsch 1989.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Arthur-Rudolf-Hantzsch. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. hantzsch-arthur-rudolf. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0224771. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
- ↑ Die Villenkolonie am Altfriedstein. 2006. σελ. 12.
- ↑ Ueber Paraoxyphenol und einige vom Hydrochinon derivirende Aldehyde und Alkohole. 22. 9 Νοεμβρίου 1880. σελίδες 460–476.
- ↑ Nachruf auf Arthur Hantzsch 1857–1935. 74. 4 Ιουλίου 1941. σελίδες A147–A163.
- ↑ Ueber die Einwirkung des käuflichen Trimethylamins auf β-Naphtol. 13. 1880. σελίδες 1347ff, und 2053–2056.
- ↑ Ueber die Synthese pyridinartiger Verbindungen aus Acetessigäther und Aldehydammoniak. 215. 1882. σελίδες 1–82.
- ↑ Klaus Koschel und Gerhard Sauer in Zur Geschichte des Chemischen Instituts der Universität Würzburg. Eigenverlag der Universität, Würzburg 1968, S. 46 f.
- ↑ Philipp Fresenius, Klaus Görlitzer: Organisch-chemische Nomenklatur. Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart, 1991, ISBN 3-8047-1167-7, S. 86–93.
- ↑ [books.google.de Einführung in die organische Chemie] Check
|url=value (βοήθεια). Walter de Gruyter. 2019. σελ. 235. ISBN 978-3-11-150744-6. - ↑ [books.google.de Houben-Weyl Methods of Organic Chemistry] Check
|url=value (βοήθεια). E 14b, (4 έκδοση). Georg Thieme Verlag. 1990. σελ. 887. ISBN 3-13-220004-2. - ↑ W. R. Pötsch, A. Fischer, W. Müller, H. Cassebaum: Lexikon bedeutender Chemiker. 1. Auflage, VEB Bibliographisches Institut Leipzig, Leipzig 1988, S. 188.
- ↑ Ehrenpromovenden der TH/TU Dresden
- ↑ Holger Krahnke: Die Mitglieder der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen 1751–2001 (= Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen, Philologisch-Historische Klasse. Folge 3, Band 246 = Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen, Mathematisch-Physikalische Klasse. Folge 3, Band 50). Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2001, ISBN 3-525-82516-1, S. 103.
- ↑ Burckhardt Helferich (1966), Hantzsch, Arthur, 7, Berlin: Duncker & Humblot, σελ. 641–642, (πλήρες κείμενο στο διαδίκτυο)
